برای داشتن یک زندگی سالم، تعادل در تمامی جنبه‌های مختلف آن، از جمله کار، تحصیل، روابط اجتماعی و موارد دیگر اهمیت زیادی دارد. تغذیه نیز از این امر مستثنی نیست. یک رژیم غذایی متعادل که تمام مواد مغذی مورد نیاز را برای عملکرد صحیح بدن تامین کند برای سلامتی ضروری است. چاقی یا لاغری ناشی از تغذیه نادرست آسیب زیادی به بدن وارد می‌کند و فرد را در معرض بیماری‌های مختلف قرار می‌دهد. رژیم غذایی مناسب هر فرد با توجه به عوامل مختلف متفاوت است. با این حال، یک رژیم غذایی متعادل ویژگی‌های خاصی دارد که هر فردی باید به آنها توجه داشته باشد.
رژیم غذایی متعادل چه ویژگی هایی دارد ؟
مهمترین ویژگی یک رژیم غذایی متعادل مقدار کالری آن است. کالری به مقدار انرژی ذخیره شده در مواد غذایی گفته می‌شود. بدن انسان برای تمامی عملکردهای خود به کالری نیاز دارد.
رژیم غذایی مناسب هر فرد با توجه به عوامل مختلف متفاوت است. با این حال، یک رژیم غذایی متعادل ویژگی‌های خاصی دارد که هر فردی باید به آنها توجه داشته باشد.
مهمترین ویژگی یک رژیم غذایی متعادل مقدار کالری آن است. کالری به مقدار انرژی ذخیره شده در مواد غذایی گفته می‌شود. بدن انسان برای تمامی عملکردهای خود به کالری نیاز دارد.
کمتر از میزان مشخص در طول زمان باعث کاهش وزن ناسالم می‌شود و تعادل متابولیسمی را مختل می‌کند.
دومین ویژگی مهم یک رژیم غذایی متعادل تنوع مواد دریافتی است. بدن انسان برای سالم ماندن به مواد مغذی مختلفی نیاز دارد. هر گروه غذایی مواد مغذی خاصی را تامین می‌کند و حذف کردن یکی از آنها به هر دلیلی برای سلامتی مضر است.
عناصر اصلی یک رژیم غذایی متعادل چیست ؟
یکی از اولین اصول داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم شناخت مواد مغذی مورد نیاز بدن و میزان مصرف صحیح آنها است.
به این منظور، متخصصان تغذیه یک هرم غذایی تدوین کرده‌اند که گروه‌های غذایی مورد نیاز را در یک رژیم غذایی سالم نشان می‌دهند.
هرم غذایی به ۵ گروه اصلی تقسیم می‌شود که در ادامه هر کدام را جداگانه بررسی می‌کنیم.
غلات
به‌طور کلی، مواد غذایی حاوی کربوهیدرات مثل برنج، ماکارونی، انواع نان و غلاتی مثل گندم و جو در این دسته قرار می‌گیرند. گروه غلات در پایین‌ترین سطح هرم قرار دارد که یعنی بیشترین سهم را از رژیم غذایی سالم روزانه تشکیل می‌دهند.
وظیفه اصلی این گروه تامین انرژی روزانه مورد نیاز بدن است. علاوه بر این، غلات سرشار از انواع ویتامین‌های گروه ب و پروئتین هستند و مصرف آنها برای رشد و سلامت بدن ضروری است.
افراد بالغ با مصرف ۶ تا ۱۱ واحد از این گروه غذایی در طول روز می‌توانند انرژی لازم را برای رشد و سلامت بدن خود تامین کنند.
میوه و سبزیجات
بزرگ‌ترین گروه بعد از غلات متعلق به میوه و سبزیجات است که مهمترین بخش هرم غذایی از نظر تامین انواع ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها محسوب می‌شوند.
سبزیجات و میوه‌هایی مثل گوجه فرنگی، فلفل دلمه‌ای، پرتقال، کیوی و لیموترش سرشار از ویتامین ث، ویتامین آ و انواع مختلفی از آنتی اکسیدان‌ها هستند.
میوه و سبزیجات املاح و فیبر قابل توجهی دارند که نقش مهمی در سلامت بدن ایفا می‌کنند. در یک رژیم غذایی متعادل، افراد بالغ در طول روز باید ۲ تا ۴ واحد میوه و ۳ تا ۵ واحد سبزیجات مصرف کنند.
لبنیات
مواد غذایی این گروه شامل شیر، ماست، پنیر، خامه و کشک هستند که پروتئین، کلسیم، فسفر و ویتامین‌های زیادی دارند و بیشتر در رشد، استحکام و سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها نقش دارند.
این گروه بخش مهمی از هرم مواد غذایی است. بنابراین، توصیه می‌شود روزانه ۲ تا ۳ واحد از این گروه غذایی مصرف کنید.
نکته مهم در مورد لبنیات این است که باید از نوع کم چرب آن استفاده کنید تا به دلیل ورود کالری اضافی به بدن دچار اضافه وزن نشوید.
گوشت و حبوبات
این گروه شامل مواد غذایی حاوی پروتئین مثل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات، تخم مرغ و پروتئین‌های گیاهی از جمله سویا است.
علاوه بر این، بعضی از مواد غذایی موجود در این سطح از هرم منبع بسیاری خوبی برای تامین آهن مورد نیاز بدن به شمار می‌آیند و برای خون‌سازی، رشد بدن و سلامت دستگاه عصبی ضروری هستند.
افراد بالغ باید روزانه ۲ تا ۳ واحد از مواد غذایی این گروه مصرف کنند. فراموش نکنید که بهتر است از مواد پروتئینی کم چرب استفاده کنید.
مواد غذایی متفرقه
این دسته از گروه غذایی شامل انواع مواد قندی و چربی‌ها، است که در انواع روغن، شیرینی، شکلات و سایر تنقلات وجود دارد.
از آن جایی که کودکان در سن رشد هستند. به انرژی بیشتری نیاز دارند، مواد غذایی این گروه منبع خوبی برای تأمین انرژی برای آنها محسوب می‌شوند.
با این حال، کودکان و به‌ویژه افراد بالغ نباید در مصرف این گروه از مواد غذایی این گروه افراط کنند.
سخن پایانی
تغذیه درست برای رشد و نمو، حفظ سلامتی، تفکر سالم و تعادل متابولیسم ضروری است. خوردن غذاهای نامناسب یا رعایت نکردن تعادل در میزان مصرف غذا بدن را در معرض خطر بیماری‌های مختلف از جمله، اضافه وزن، سوء تغذیه، گرفتگی عروق، دیابت و سکته قلبی قرار می‌دهد.
طبق نظر متخصصان، بدن انسان به مواد مغذی مختلفی مثل پروتئین، کربوهیدرات، چربی، ویتامین و مواد معدنی نیاز دارد که باید از طریق یک رژیم غذایی متعادل تامین شوند.
به این ترتیب، حذف یکی از گروه‌های غذایی یا کاهش دادن شدید کالری دریافتی روزانه برای دستیابی به تناسب اندام رویکرد درستی نیست و به شدت مضر است.
به عبارت دیگر، باید تمامی گروه‌های مواد غذایی را در تغذیه روزانه خود بگنجانید و با رعایت تنوع و اعتدال از سلامتی بدنتان محافظت کنید.